شیر فلکه، وسیلهای مکانیکی است که برای کنترل جریان سیالات مانند آب در سیستمهای لولهکشی و اطفاء حریق استفاده میشود. این شیرها میتوانند جریان آب را قطع یا وصل کنند و یا حجم آب عبوری را تنظیم کنند. در مواقع اضطراری، شیر فلکهها به عنوان نقطهی کنترلی عمل کرده و به تیمهای آتشنشانی امکان میدهند تا آب را به مناطق خاصی از ساختمان هدایت کنند و از گسترش آتش جلوگیری کنند.
شیر فلکهها بر اساس نوع و کاربردشان به دستههای مختلفی تقسیم میشوند. برخی از مهمترین انواع شیر فلکهها که در سیستمهای اطفاء حریق مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از:
شیر فلکه توپی: این نوع شیر فلکه دارای یک توپ داخلی است که با چرخش آن، جریان آب قطع یا وصل میشود. این شیرها به دلیل طراحی ساده و عملکرد سریع، معمولاً در سیستمهای اطفاء حریق استفاده میشوند.
شیر فلکه کشویی: این نوع شیر فلکه با حرکت یک صفحه کشویی، جریان آب را کنترل میکند. شیر فلکههای کشویی به دلیل مقاومت کم در برابر جریان آب، برای سیستمهای اطفاء حریق با فشار بالا مناسب هستند.
شیر فلکه پروانهای: این شیر فلکه با چرخش یک صفحه دایرهای شکل، جریان آب را تنظیم میکند. شیر فلکههای پروانهای به دلیل طراحی ساده و قابلیت کنترل دقیق جریان، در سیستمهای اطفاء حریق کاربرد دارند.